بياييد دانسته هايمان را رايگان هديه كنيم

تب دره ریفت

Rift Valley Fever (RVF)

تعریف:

بیماری  تب دره ریفت یک عفونت ویروسی منجر به تب است که بطور اولیه سبب درگیری دامهای اهلی شده ولی قادر است به انسان نیز منتقل گردد . بدلیل قابلیت بالا در انتشار سریع ، پی آمدهای جدی اقتصادی و بهداشت عمومی، بعنوان یکی از بیماری های گروه A در لیست 15 عامل بیماری زای پیشنهادی توسط  دفتر بین الملل بیماری های همه گیر دامی(OIE ) آمده است . بیماری با گزش پشه های آلوده به ویروس (خصوصاً آدس و کولکس) منتشرمی شود  . عفونت  ناشی از عامل این بیماری موجب ناخوشی شدیدی در انسان  و دامهای مبتلا می شود بطوری که بیماری با میزان ابتلا و تلافات بالا تظاهر می نماید . همچنین این بیماری  به جهت مرگ و سقط جنین در میان گله مبتلا زیانهای اقتصادی معنی داری را در پی دارد . بیماری تب دره ریفت یکی از چندین مورد بیماری های بوده که تا پیش از لغو برنامه های سلاح های زیستی ایلات متحده  مورد برسی و تحقیق محققین قرار داشته و امروزه بعنوان یک صلاح ترر زیستی [1] مطرح است . توجه به این عامل ویروسی بعنوان یک سلاح زیستی بدلایل ذیل می باشد:

-          این ویروس قادر است بصورت ذرات معلق و بسرعت پراکنده گردد(نیم عمر ویروس بصورت ذرات معلق در دمای 25 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 30 برابر 75 دقیقه است .

-          دوز عفونی ویروس کم می باشد ( حداقل میزان دوز ویروس جهت بروز بیماری اندک است).

-          میزان شیوع و تلفات  ناشی ازاین عفونت ویروسی  زیاد است ( میزان شیوع در انسان ممکن است تا 10 درصد یک جمعیت غیر بومی برسد) .

-          ویروس قابلیت ایجاد ترس و وحشت در بهداشت عمومی را دارد.

-          واکسن های موثر به منظور کنترل بیماری هنوز برای مقاصد بهداشت عمومی دردست نیست .

-          ویروس بیماری زا در دسترس بوده و بسادگی درمقادیر زیاد قابل تکثیراست .

تاریخچه بیماری :

بیماری برای نخستین بار در سال 1931 در کشور کنیا بصورت یک  بیماری با دوره نهفته کوتاه ، تب ، التهاب کبدی ، تلافات بالا در بره های کمتر از یک هفته سن و نرخ بالای سقط جنین در گله  مشخص گردید . بیماری توسط ویروسی که بعدها ویروس تب دره ریفت نام گرفت  ایجاد می شد و عامل فوق توسط  پشه ها منتقل می گردید . در سال های اولیه پیدایش ، بیماری محدود به قاره آفریقا بود و خصوصاً در شرایط رطوبی ( فصول بارانی) تلفات زیادی را در جمعیت دامی  موجب می شد . در سال 2001 میلاد  بیماری از عربستان سعودی  و یمن نیز گزارش گردید . شکل انسانی بیماری اگر چه ندرتاً موجب مرگ می شد ولی ناتوانی موقت و ضعف فیزیکی را درپی داشت . همه گیری بیماری در سال 1951 در آفریقای جنوبی  با درگیری تخمینی20000 نفر و تلفات 100000 گوسفند و گاو همراه بود . در سال 1977 در مصر ابتلای 18000 نفر با مرگ 698 مورد انسانی بوقوع پیوست . همچنین مواردی از همه گیری ها در منطقه دلتای نیل ، مصر در سال 1978 و 1993، در حوزه آبگیری پائینی رودخانه سنگال کشور موریتانی در سال 1987 و همه گیری های گسترده ای در کنیا و تانزانیا در سال 1997 و 1998 گزارش شده . همه گیری این بیماری در جنوب غربی عربستان صعودی و یمن  به سال 2000-2001 برای اولین بار در خارج از آفریقا گزارش گردیده.

سبب شناسی بیماری:

عامل بیماری ویروسی است از خانواده بنیاویریده(Bunyaviridae) جنس فلبوویروس (Phlebovirus) ، پوشش دار ، بدرجاتی چندریخت [2] ، با قطری در حدود 80 تا 120 نانومتر . محتوای ژنومی این نوع ویروس RNA  تک رشته ای  با قطبیت منفی (single-stranded negative-sense)  خود متشکل از سه قطعه با نام های قطعه کوچک (S) به طول 1690 جفت باز، قطعه متوسط (M) به طول 3885 جفت باز و قطعه بزرگ (L)به طول 6606 جفت بازاست . قطعه بزرگ (L) حاوی یک ژن بوده که پلیمراز ویروسی L(RNA پلیمراز وابسته بهRNA )  را رمزگذاری می نماید ، قطعه متوسط(M) شامل دو ژن بوده که پیش ساز های  گلیکو پروتئینی سطحی سازنده گل میخ های[3] پوشش ویروسی (G1,G2) و پروتئین های غیر ساختاری 14 و 78 کیلو دالتونی  را رمزگذاری می کند و نهایتاً  قطعه کوچک(S) حاوی دو ژن بوده که پروتئین نوکلئوکپسیدی N  و پروتئین غیر ساختاری NSs را با راهکاری دو قطبی[4] رمز گذاری می نماید.   در هر ویشه ویروسی  هر کدام از این قطعات ژنومی توسط یک پوشش پروتئینی نوکلئو کپسیدی مجزا احاطه می شوند تا ساختار ریبونوکلئوکپسیدی را ایجاد نمایند. نوکلئو کپسید و RNA پلیمراز وابسته به RNA در یک پوشش لیپیدی که حاوی گلیکوپروتئین های ویروسی G1 و G2 است بسته بندی می گردند . اصلی ترین جایگاه تکثیر ویروسی در بدن میزبان کبد و طحال بوده و از طرفی مغز نیز خصوصاً در جنین و نوزادان یک جایگاه عمومی تکثیر به شمار می رود . مراحل تکثیر ویروس در شکل زیر ارائه شده .

مراحل تکثیر ویروسی و الگوی مربوطه

 در آغاز ویشه های ویروسی(ویریون) توسط گیرنده های سطحی یاخته میزبان و گل میخ های سطح ویروس به این یاخته متصل می شوند. بدنبال این اتصال و با فعال شدن روند آندوسیتوز در نتیجه ادغام غشاهای یاخته و ویروس  ویشه های ویروسی بداخل یاخته میزبان وارد شده که بدنبال این رخداد ریبونوکلئوکپسید ویروسی و RNA پلیمراز وابسطه به RNA ویروس در سیتو پلاسم یاخته رها می شوند . در سیتوپلاسم یاخته رونوشت برداری اولیه از ژنوم ویروسی صورت گرفته و بدنبال آن با ترجمه این رمزهای ژنتیکی منجر به تولید پروتئین های ویروس در داخل سیتوپلاسم می شود . با تولید پروتئین های ویروسی روند همانند سازی  ژنوم ویروسی آغاز می گردد ، در ابتدا یک همانند واسط (cRNA) با قطبیت مثبت تولید می گردد که از طریق این ژنوم واسط ژنوم اصلی (vRNA) همانند سازی می گردد. بدنبال این همانند سازی ژنومی و تولید پروتئین های ویروسی کلیه اجزای سازنده ویروس در داخل سیتوپلاسم مهیا گشته و روند گردآیش ویروسی [5] درغشای دستگاه گلژی انجام شده و ویروس کامل  با روند تشکیل جوانه  و کسب بخش از غشای دستگاه کلژی بداخل سیتوپلاسم وارد می گردد (در برخی از ویروس های این خانواده گردآیش و جوانه زنی در غشای یاخته صورت می گیرد) . ویروس های کامل داخل سیتو پلاسم نیز متعاقباً با روند اگزوسیتوز  که در نتیجه ادغام غشای پیرامونی ویروس و یاخته فعال شده به خارج از یاخته رها می گردند .

ژنوم چند قطعه ای بنیاویروس ها همانند ویروس های آنفولانزا بواسطه نوترتیبی(باز ترتیبی) [6] قطعات ژنومی قابلیت انتقال پادگنی دارند . این پدیده نوترتیبی  منجر به  ظهور سویه های جدیدی می شود که از نظر ایمنی شناسی  خام و ساده هستند . بنابر این بایستی در خصوص کنترل و مراقبت از ویروس های این خانواده دقت کافی نمود .

روند نوترتیبی

 قابلیت زیستی ویروس محدود است بطوری که این ویروس بصورت ذره معلق  در دمای 25 درجه سانتی گراد بیش از یک ساعت فعال می ماند  همچنین ویروس قادر است در محیط های قلیائی یا خنثی ، مخلوط با سرم یا دیگر پروتئین ها  وقتی که دمای محیط 4 درجه سانتی گراد است تا 4 ماه و درصورتی که دمای محیط زیر صفر درجه سانتی گراد است تا 8 سال فعال مانده ؛ ویروس به PH پائین (اسیدی مانند اسید استیک ، کمتر از 2/6) ، حلال های چربی و مواد پاک کننده ، اتر ،‌کلروفرم و محلول های هیپوکلریت سدیم یا کلسیم توام با باقی مانده کلرین  بیش از 5000 قسمت در میلیون بسیار حساس است ؛ تغییر اسیدیته گوشت مدت کوتاهی پس از کشتار به منظور نابودی ویروس کافی است  و همچنین پاستوریزه کردن شیر ویروس را ازبین می برد.   

توانائی زیستی در تحت شرایط فیزیک و شیمی

همه گیر شناسی :

بیماری تب دره ریفت یک ناخوشی  حاد ، تب زای قابل انتقال توسط بند پایان  بوده(بند پا بر[7]) که در این امرپشه ها نقش اصلی را دارند و شواهدی مبنی بر اینکه بیماری با شیوه تماس مستقیم مابین دامهای حساس انتقال یابد موجود نیست. پشه های خون خوار مختلفی می توانند در انتقال بیماری ایفای نقش نمایند، پشه آدس[8]، آنوفل[9] ، کولکس [10]، اریتماپودیت[11]، مانسونی[12] و انواعی دیگر قادرند که بعنوان یک حامل صلاحیت دار زیستی عامل بیماری را منتقل کنند . پشه آدس علاوه بر اینکه نقش حامل زیستی را دارد بعنوان یک میزبان مخزن [13] نیز عمل می کند . چون حامل اولیه پشه می باشد  همه گیری های این بیماری اساساً بدنبال بارندگی های شدید توام با طغیان آب پدیدار می گردد . تخم پشه ها بطور طبیعی به ویروس بیماری آلوده بوده  و در نتیجه پشه های نسل بعدی نیز قاردند ویروس را به هنگام گزش میزبان های حساس به آنها منتقل نمایند (تخم گذر) . بررسی ها نشان داده که تخم های نهفته پشه ها  برای سالها حاوی ویروس بیماری است ، در طی دوره های بارندگی شدید این تخم ها تفریخ شده و پشه های حاصله آلوده هستند که متعاقباً سبب اشاعه بیماری می شوند . در میان پشه ها  نوع آدس نقش اصلی را در ذخیره و حمل عامل بیماری برای نسل های بعدی دارد  . ویروس بیماری قادر است توسط حاملین دیگری همچون بسیاری از پشه ها  و احتمالاً دیگر حشرات گزنده چون کنه و پشه های ریزمانند پشه خاکی  منتقل شود ، این گونه ها پس از گزش دام مبتلا و تغذیه خون آنها  آلوده شده وبیشتر در انتشار بیماری ایفای نقش می کنند. درواقع پشه های(آدس) آلوده حاصل از تفریخ تخم های آلوده  میزبان های افزاینده [14] را  آلوده کرده و متعاقباً این نوع میزبان ها نیز بعنوان منبع عفونت برای دیگر پشه های حامل عمل می کنند ، در نتیجه بیماری به سرعت منتشر می گردد. ازطرفی ویروس می تواند بصورت داخل رحمی در گاو وگوسفند به جنین منتقل گردد .  همچنین ویروس در مایع منی و شیر خام نیز حضور دارد .

تا کنون به نظر می آید که بیماری درآفریقا و شبه جزیره عربستان محدود شده . آگاهی از چرخه ویروس درپشه آلوده بطور اساسی درک ما را نسبت به صلاحیت دار بودن پشه در انتقال بیماری افزایش می دهد . زمانی که یک پشه صلاحیت دار از خون مهره دار آلوده ای تغذیه می کند ،ویروس وارد یاخته های پوششی روده میانی (midgut) شده وهمانند سازی می کند، پس از این تکثیر ویروس های حاصله به دیگر بافت های پشه همچون غد بزاقی و یا تخمدان ها پراکنده می شوند . بدین طریق ویروس بطور افقی از طریق بزاق پشه آلوده در هنگام گزش به میزبان های حساس دیگر منتقل شده و یا بصورت عمودی (تخم گذر) به نسل بعدی پشه های انتقال یافته ومتعاقباً میزبان مهره دار دیگری را مبتلا می سازد . تمامی پشه هائی که از میزبانهای آلوده تغذیه کرده اند دچار عفونت نشده و یا اگر شدند آن را انتقال نمی دهند . سد های متعدد در مقابل عبور ویروس و انتقال نهائی آن در پشه های غیر صلاحیت دار یا نسبتاً صلاحیت دار معین گردیده که عبارتند از سد های گریزروده ای و سد های عفونی غدد بزاقی .غشای پایه خارج یاخته ای پیرامون بافت پوششی روده میانی و غشای پایه محاط بر غدد بزاقی ممکن است بعنوان یک چنین سد عبوری عمل نماید . ابعاد منافذ غشای پایه روده میانی بطور معنی داری از آربو ویروس ها(ویروسهائی که توسط بند پایان منتقل می شوند)کوچک تربوده و شواهد متعدد دیگر نیز این گمان را مطرح می سازد که نایژه و نایژک های روده میانی ممکن است راهی را برای گریز ویروس از این سد فراهم سازند . علاوه بر این شواهد ایمنی شیمیایی یاخته ای [15] نشانگر حضور یک سد عفونی غده بزاقی در پشه آنوفل (Anopheles stephensi) است . غشای پایه ممکن است امکان دسترسی ویروس به  گیرنده های ویروسی سطح یاخته های پشه را منتفی سازد ، این موضوع به تفهیم این امر که چرا پشه های آنوفلین درمقام مقایسه با پشه های کولیسین جهت انتقال آربوویروس ها نسبتاً غیر صلاحیت دار هستند کمک می نماید . منابع ویروس برای دامها  شامل حیوانات وحش و حاملین بیماری است و در خصوص انسان این منابع عبارتند از ؛ ترشحات بینی ، خون ، ترشحات مهبلی پس از سقط در حیوانات ، پشه ها و گوشت آلوده ، احتمال این مورد نیز وجود دارد که ذرات معلق و مصرف شیر خام  برای انسان مسئله ساز باشد . همه گیری های این بیماری بصورت دوره ای و فاصله دار است ، زمانی که بارندگی های شدید موجب تفریخ تخم های آلوده نهفته می شود و جمعیت حساس دامی نیز نیز در منطقه حضور دارد می توان شاهد بروزیک همه گیری بود که سبب بروز تلفات زیادی درنوزادان و حیوانات جوان شده و میزان سقط جنین در گله های درگیر نیز بالا است . گاوهای بومی در منطقه ممکن است تظاهرات بالینی را نشان دهند  ولی شدت بیماری بیشتر در نژادهای غیر بومی تظاهر می نماید . سن عامل مهمی در حساسیت حیوانات نسبت به بیماری است ، نرخ تلافات در حیوانات جوان  شامل نوزاد نشخوارکنندگان ، توله سگ ها و بچه گربه ها بالا است که با افزایش سن از میزات تلفات کاسته می شود . میزان تلفات در بره های تازه متولد شده 90 تا 100 درصد است ، در حالی که این میزان برای گوسفندان بالغ در همه گیری های متفاوت و مزارع مختلف از 5  تا 100 درصد متغیر می باشد .بیشترین میزان مرگ و میر در میان میش های سقط کرده دیده می شود. تخمین میزان تلفات در گوساله ها از 10 تا 70 درصد متغییر می باشد  اما در گاوهای بالغ کمتر از 10 درصد موارد عفونی  منجر به مرگ می شوند . میزان سقط جنین در میش ها از 5 تا تقریباً 100 درصد متغییر است . همه گیر های این بیماری در آغاز ممکن است بصورت موج گسترده ای از سقط جنین های مبهم  در گله درگیر باشد. اگرچه تا 85 درصد گاوهای آبستن در برخی از همه گیری ها دچار سقط می شوند ولی نرخ سقط جنین در این گونه دامی عموماً کمتر از 10 درصد است . میزان سقط در شتر می تواند بیشتر از گاو باشد .انسان بعنوان یک میزبان اتفاقی مطرح بوده که در طی همه گیر های دامی از طریق گزش پشه های آلوده  ویا از طریق تماس با بافت های آلوده حیوانی  در طی زایمان ، کالبد گشائی ، کشتار ، انجام مراحل آزمایشگاهی یا فرآوری گوشت های آلوده مبتلا می شود. در انسان ویروس ممکن است از طریق تلقیح (اگر پوست خراش داشته باشد) یا بصورت استنشاق ذرات معلق آلوده منتقل گردد  ولی به نظر نمی رسد که تماس معمول با دام های آلود سبب انتقال بیماری شود. انتقال داخل رحمی به جنین برای اولین بار در سال 2006 در انسان گزارش گردیده . بیماری برای انسان بشدت مسری است  و موجب یک انتشار ویروسی خونی (ویرمی ) می گردد . این وضعیت انتشار خونی به حدی مناسب است که امکان آلودگی پشه ها گزنده از افراد بیمار را محقق می نماید . لذا افراد بیمار قادرند بعنوان منبع عفونت برای پشه ها ویروس را به مناطق عاری از بیماری منتقل نمایند .چوپان ها ، گله داران ، کارگران کشتارگاه ، دامپزشکان و کارگران قصابی  بیشتر از دیگر افراد در معرض ابتلای به بیماری هستند. سفرهای بین المللی در صورتی که منجر به  انتقال پشه ها و دیگر حشرات گزنده گردد  خطر انتشار بیماری را فراهم می آورند . بیماری قادر است در بسیاری از گونه های حیوانی موجب بروز بیماری گردد که عبارتند از گوسفند ، گاو ، بز ، گاومیش ، شتر ، میمون ، سنجاب خاکستری و دیگر جوندگان . گوسفند و گاو بعنوان میزبان های افزایند بوده و در آغاز همه گیری ها عمدتاً این گونه های درگیر می شوند . انتشار خونی ویروس را بدون بروز نشانهای بیماری  می توان درگربه های بالغ ، سگ ها ، اسب ها و برخی از میمونها دید ، ولی بیماری بصورت شدید در توله سگ های تازه متولد شده و بچه گربه ها پدیدار می گردد . انتشار خونی ویروس در خرگوش ، خوک ، خوکچه هندی ، جوجه ها و جوجه تیغی  بوجود نمی آید .

گستره میزبانی و شدت بیماری

 روند بیماری زائی:

ویروس عامل بیماری تب دره ریف  از دسته ویروس هایی است  که  اثر کشندگی بر یاخته آلوده  دارند [16]. این ویروس سبب تشکیل پلاک شده ، تکثیر آن تیتر بالایی از ویروس را تولید نموده و تمایل تهاجم به کبد (نکروز کانونی)[17] و مغز (التهاب مغزی نکروز شونده)[18] را دارد . با گزش دام حساس توسط پشه  آلوده  ویروس از طریق بزاق آلوده وارد پوست در ناحیه نیش زده می گردد ، ویروس بواسطه جریان لنفاوی خود را به غدد لنفاوی منطقه رسانده و اولین مرحله تکثیر ویروسی دریاخته های لنفاوی را سپری می نماید. ویروس های تکثیر یافته پس از رهایش از طریق مجاری وابران لنفی به گردش خون عمومی رسیده و موجب آلایش خونی (ویرمی) می گردند. ویروس ها توسط جریان خونی به تمای بخش های بدن رسیده و عمدتاً در کبد و طحال شروع به تکثیرثانویه می نمایند. همچنین ممکن است که ویروس از سد خونی مغزی نیز عبور کرده و موجب بروز عفونت در یاخته های عصبی و یاخته های پشتیبان (گلیال ) گردد . التهاب توام مغز و پرده های مغزی[19]  و همچنین التهاب شبکیه [20] از پی آمد های  این بیماری است که 2 تا 3 هفته پس از شروع عفونت و با یک التهاب شدید تظاهر می نماید. به نظر می رسد که عفونت ناشی از این ویروس توسط  اینترفرون های تولید شده(آلفا، بتا و گاما) توسط  لوکوسیت ها و فیبروبلاست ها ی  سامانه ایمنی بدن  کنترل شده و بواسطه تولید پادتن های خاص  توسط لنفوسیت های تخصص یافته خاتمه می یابد . واکنش مرگ یاخته ای ناشی از تکثیر ویروس که خاص این نوع ویروس است  اساساً با برانگیختن روند نکروز یاخته ای محقق می گردد . در پریمات ها الگوی این ویروس ایجاد انعقاد داخل رگی منتشره است . از این رو ویروس فوق موجب بروز تب خونریزی دهنده کشنده[21] در انسان شده  و از طرفی در نشخوار کنندگان با گرایش به هپاتوسیت ها سبب بروز التهاب کبدی می گردد . برسی های بعمل آمده در یاخته های آلوده به این ویروس نشان می دهد که روند تولید اسید ریبونوکلوئیک (mRNA) به موازات کاهش میزان عامل رونوشت برداری یاخته ای (TFIIH) و در نتیجه غیر فعال شدن مجموعه پیش آغاز RNAپلیمراز نوع دوم [22] (POLII) سرکوب می گردد.  اساساً TFIIH یکی ازاجزای پروتئینی سازنده پلیمراز 2 می باشد . سا زو کار این رخداد با تاثیر پروتئین غیر ساختاری NSs ویروس بر روی TFIIH  آغاز می گردد. این پروتئین غیر ساختاری ویروس (NSs) با یکی از اجزای پروتئینی TFIIH بنام p44 واکنش داشته بطوری که موجب تشکیل ساختار های ریز رشته ای (تارچکی)[23] در هسته یاخته آلوده می گردد. این تارچک های پدیدار شده جزء دیگری از TFIIH را نیز در بر می گیرند که XPB نامیده می شود . نتیجه این رخدادها دور ماندن XPB و p44  از TFIIH  و نزدیک شدن رقیب p44 بنام XPD به TFIIHاست، از این رو یکپارچگی و گردآیش اجزای TFIIH ممکن نشده و روند رونوشت برداری از ژنوم یاخته توسط مجموعه پیش آغاز RNAپلیمراز نوع دوم که در حال عادی به تولید mRNA ختم می شد محقق نمی گردد یعنی به عبارتی روند بیان ژن  متوقف می شود . نتیجه این  توقف روند بیان ژنی ( عدم تولید mRNA) عدم تشکیل پروتئین های است که با تاثیر اینتر فرون ها (آلفا و بتا) بر یاخته های آلوده به ویروس بایستی ایجاد می شدند . در نتیجه ویروس با غیر فعال سازی روند بیان ژنی اثر ضد اینترفرونی اعمال کرده وروند  ممانعت از تکثیر ویروسی را خنثی می سازد . بنابر این پروتئین غیر ساختاری NSs عامل حدت در ویروس این بیماری است . بعنوان مثال  در یکی از سویه های ویروس بنام کلون 13 که در مقایسه با سویه ZH548 تخفیت حدت یافته است ، پروتئین NSs آن در نتیجه تغییر جزئی در توالی ژنی ناقص شده .  همچنین درنتیجه واکنش بین  NSs  و SAP30 (جزئی از مجموعه سرکوبگر)  ژن پیشبرنده اینترفرون بتا در یک حالت سرکوب شده باقی مانده و در نتیجه یاخته از ایجاد پاسخ های ضد ویروسی باز می ماند .  مجموعه این تاثیرات ویروسی بر یاخته آلوده شرایط را برای بقاء و ادامه روند تکثیر فراهم ساخته  تا درنتیجه  این تکثیر و رهایش ویروس  بیماری در بدن گسترش یابد . بسته به وضعیت سامانه ایمنی بدن  و وجود یا عدم وجود پادتن های ضد ویروسی میزان تلفات در دام متفاوت خواهد بود . ولی نهایاً با تولید پادتن های ضد ویروسی تولید شده توسط لنفوسیت های حساس شده ویروس از ادامه روند گسترش باز مانده و بیماری متوقف می گردد .     

نشانه های بالینی:

دوره نهفته بیماری در گوسفند ، بز و سگ می تواند تا 3 روز تداوم  داشته باشد .در بره ها تازه بدنیا آمده این دوره 12 تا 36 ساعت می باشد ، ولی با ایجاد عفونت های تجربی در بره ها ، گوساله ها ، بزغاله ها و توله ها علائم  معمولاً پس از 12 ساعت بروز می نماید . نشانه های بالینی بسته به سن دام متغییر است . در مناطقی که بیماری بومی شده  بروز همه گیری ها بصورت تلفات شدید نوزادان و سقط در بالغین است . معمولاً بیماری در حیوانات جوان شدید تر بوده و میزان تلفات ممکن است به 90 تا 100 برسد . در بره ها تب دو مرحله ای ، بی اشتهائی و آسیب های غدد لنفاوی [24] ممکن است با سستی  و مرگ در طی 36 ساعت  بدنبال بروز عدم تعادل و زمین گیری تظاهر نماید .

 اسهال خونی یا درد شکمی را نیز می توان مشاهده کرد . در گوساله های جوان تظاهرات مشابهی را می توان دید . تب ، بی اشتهائی و افسردگی از معمول ترین نشانه های بالینی بوده و میزان تلفات به 10 تا 70 درصد می رسد .  سقط جنین از شاخص ترین نشانه ها در گوسفندان و گاوهای بالغ مبتلا می باشد اما تلفات ممکن است در گوسفندان به 20 تا 30 درصد و در گاوها تا 10 درصد برسد ، معمولاً در موارد منجر به مرگ  1 تا 2 روز پیش از تلف شدن دام تب در اوج خود می باشد  .

 از دیگر علائمی که در گوسفندان بالغ قابل مشاهده است می توان به تب(40-41 درجه سانتی گراد) ، سستی ، ترشحات مخاطی چرکی بینی (گاهی خون رنگ) ، وجود ملانا ، اسهال خونی یا بد بو و استفراغ اشاره نمود.

 در گاوهای بالغ  تب ، بی اشتهائی ، سستی ، افزایش تراوش بزاق ، اسهال بد بو و کاهش تولید شیر گزارش گردیده . تظاهر به زردی را نیز خصوصاً در گاو می توان دید .  در بز عفونت مشابه ولی ملایم تری را می توان یافت و تنها نشانه بروز یک واکنش تب است . در شتر بالغ بغیر از سقط جنین نشانه دیگری را نمی توان یافت ، اما در جوان ترها بیماری ممکن است شدید تر تظاهر نماید . در گربه ها بالغ ، سگ ها ، اسب ها و برخی از میمون ها ممکن است عفونت خونی منتشره بدون نشانه شدیدی از بیماری دیده شود ولی در توله های و بچه گربه های تازه بدنیا آمده بیماری حاد تر می باشد .